Rola nauczyciela w szkole waldorfskiej

Nauczanie w szkołach waldorfskich charakteryzuje duża różnorodność form pracy wybieranych w zależności od wieku oraz możliwości poszczególnych dzieci. Obierając za punkt wyjścia niepowtarzalność indywidualności każdego dziecka nauczyciel nadaje materiałowi nauczania odpowiednią formę, tworzy „swoją własną” metodę. Fantazja twórcza nauczyciela jest tu najcenniejszym dobrem i nie powinna być ograniczona. Przez sześć lat nauki w szkole podstawowej większości przedmiotów (wszystkie w ramach tzw. lekcji głównej) uczy w danej klasie jedna osoba. Dzięki temu możliwe jest utrzymanie stałej linii wychowawczej w ciągu wielu lat. Stanowi to też bazę społecznego rozwoju jak i rozwoju indywidualnego. Fakt, iż większość zajęć prowadzona jest jednego nauczyciela ułatwia inicjowanie treści poszczególnych przedmiotów i tworzenie z nich struktury wiedzy.

Nauczyciel nie używa podręczników, ani środków audiowizualnych. Głównym narzędziem komunikacji jest żywa, obrazowa mowa. Nauczyciel wiele opowiada, a pięknie ozdobione zeszyty dzieci zawierające główne treści lekcji stają się faktycznie podręcznikami. W pracy wychowawcy bardzo ważny jest sposób w jaki rozwija on własne cechy i uzdolnienia tak, aby w optymalny sposób nawiązać do możliwości rozwojowych różnych dzieci w klasie i aby móc każdorazowo znaleźć odpowiednią metodę do odpowiedniej sytuacji. Służy temu przede wszystkim zajmowanie się wiedzą o człowieku w trzech następujących krokach: studiowanie wiedzy o człowieku, jej przyswajanie oraz twórcze z niej czerpanie. Permanentna praca nad sobą stymuluje bowiem również rozwój dzieci. Chęć rozwoju u wychowawcy a także jego entuzjazm i zachwyt nad światem udzielają się uczniom pobudzając ich do nauki i do samodzielności. Praca nad sobą nauczyciela staje się w pedagogice waldorfskiej jednym z głównych czynników wychowawczych i skuteczną barierą przed groźbą popadnięcia w rutynę.

Adam Winiarczyk